روش های انتقال مواد زیست سال دهم

مبحث : گفتار اول فصل دوم سال دهم

 روش های انتقال مواد:

برای ذرات کوچک:

انتشار ساده⬅انتشار از محیط پرغلظت به کم غلظت/در جهت شیب غلظت/بدون صرف انرژی/مولکول ها بدلیل داشتن انرژی جنبشی منتشر میشوند/نتیجه انتشار:یکسان شدن غلظت در دو طرف غشا/مثال:گاز های تنفسی(O۲ وCO۲)

انتشار تسهیل شده⬅ انتشار از محیط پرغلظت به کم غلظت به کمک "پروتئین های سراسری"/در جهت شیب غلظت/بدون صرف انرژی/مولکول ها بدلیل داشتن انرژی جنبشی منتشر میشوند/نتیجه انتشار:یکسان شدن غلظت در دو طرف غشا/مثال:خروج گلوکز و بیشتر امینواسیدها(نه همه انها) از یاخته های روده و ورود انها به مایع بین یاخته ای 

گذرندگی(اسمز)⬅جابجایی مولکول های "آب خالص" بین دو محلول آبی که بین آنها غشایی با "تراوایی نسبی" وجود دارد/انتشار مولکول های اب از محیط رقیق به محیط غلیظ

هرچه اختلاف غلظت آب بیشتر⬅فشار اسمزی بیشتر⬅سرعت جابجایی آب خالص بیشتر

در اسمز حرکت مولکول های اب میتواند "دو طرفه" باشد ولی برایند این حرکت ها رفتن مولکول های اب از محیط رقیق به غلیظ است

"تقریبا مشابه" بودن فشار اسمزی مایع اطراف یاخته ها با مایع درون یاخته ها مانع ورود بیش از حد آب به درون یاخته و ترکیدن ان میشود

میزان فشار اسمزی در محیط غلیظ بیشتر از محیط رقیق است

انتقال فعال⬅حرکت مواد در خلاف جهت شیب غلظت/عبور مواد به کمک پروتئین های سراسری غشا/با صرف انرژی(ATP)/

مثال:برخی مولکول ها و مواد معدنی مثل سدیم،پتاسیم،کلسیم،آهن

برای ذرات بزرگ:

درون بری(اندوسیتوز)⬅جابجایی مواد به کمک تشکیل کیسه های غشایی/

با صرف انرژی(ATP)/

 مثال:کربوهیدراتها_پروتئینها_مولکول های درست_کیلومیکرون_ویتامینB۱۲ _ترشح بزاق

برون رانی(اگزوسیتوز)⬅ جابجایی مواد به کمک تشکیل کیسه های غشایی/

با صرف انرژی(ATP)/

مثال: کربوهیدراتها_پروتئینها_مولکول های درست_کیلومیکرون_ویتامینB۱۲ _ترشح بزاق

ویژه سال یازدهم