بنداره های لوله گوارش

📖 گفتار ۲ فصل ۲ زیست دهم:

✔همواره منقبض و بسته اند بجز هنگام عبور مواد(نه فقط غذا)⬅جلوگیری از برگشت محتویات لوله گوارش به بخش قبلی

✔جهت حرکت غذا در لوله گوارش "یک طرفه" است بجز هنگام استفراغ که بنداره ها برعکس نیز باز میشوند

✔بنداره ابتدای مری در فاصله بین بلع ها منقبض است تا مانع ورود "هوا" به مری شود

✔از بین همه ی بنداره های لوله گوارش فقط "بنداره خارجی مخرج" از نوع مخطط و ارادی است و باقی بنداره ها از جنس ماهیچه صاف هستند

❌❌حفره درون لوله گوارش جزء محیط داخلی بدن محسوب نمیشود❌❌

تهیه و تنظیم : پریسا ربانی

ویژه سال یازدهم

فرآیند انقباض ماهیچه

برای شروع انقباض یک پیام عصبی توسط نورون حرکتی به ماهیچه فرستاده می شود و از انتهای آکسون مرتبط با ماهیچه انتقال دهنده ی عصبی ترشح شده و باعث رها شدن یون کلسیم از شبکه ی سارکوپلاسمی و شروع روند انقباض می شود که به این منظور رشته های اکتین، در امتداد رشته های میوزین حرکت می کنند و خطوط Z به یکدیگر نزدیک می شوند و طول سارکومر کوتاه می شود

@در زمان انقباض اندازه ی نوار تیره ثابت است اما نوارهای روشن کوتاه

 می شوند و صفحه ی روشن موجود در نوار تیره به مرور ناپدید می شود. 

@در نوار روشن رشته های نازک و در نوارهای تیره هم رشته های نازک و هم رشته های قطور قرار گرفتن و در محل صفحه ی روشن فقط رشته های میوزین (قطور) قرار دارند.

تهیه و تنظیم : ندا آقامیر

انواع انقباض ماهیچه اسکلتی

تونوس ماهیچه ای : انقباض خفیفی که در ماهیچه ها در حالت آرامش وجود دارد و باعث سختی نسبی آنها می شود. همزمان با قطع تونوس (یعنی هنگام خواب) تخمیر و تغییر قطر سرخرگ های کوچک رخ نمیدهد اما گلیکولیز و کربس رخ می دهد.

انقباض ایزومتریک : 

عدم تغییر طول ماهیچه بعلت مقاومت شدیدی که در برابر آن وجود دارد.

انقباض ایزوتونیک:

تغییر طول ماهیچه-کشش ثابت

در این انقباض :

• رشته های ضخیم و نازک در هم فرو میروند

•سارکومر کوتاه میشود

•طول رشته ها ثابت می ماند

•طول نوار تیره ثابت می ماند

•فاصله دو خط Z کم می شود

•طول نوار روشن کم می شود

•طول صفحه روشن کم می شود

تهیه و تنظیم : شیدا آقاجانی

ساختار ماهیچه های اسکلتی

ماهیچه اسکلتی مجموعه ای از میون هاست.میون مجموعه ای از تارچه هاست.تارچه هم مجموعه ای از سارکومر هاست.سارکومر هم مجموعه ای از رشته های پروتئینی است.

♦️ماهیچه ی اسکلتی: 

میون ها در کنار هم بوسیله ی سیمانی از جنس بافت پیوندی کنار هم هستند و غلافی پیوندی مجموعه آنها را میپوشاند.این غلاف در سرِ تارها به هم پیوسته و زردپی را میسازد.(زردپی : محل اتصال ماهیچه اسکلتی به استخوان)

♦️میون یا تار: واحد ساختاری ماهیچه اسکلتی

میون یک سلول ماهیچه ای است.دارای یک یا چند هسته، غشایی به نام سارکولم،سیتوپلاسمی با عنوان سارکوپلاسم،شبکه آندوپلاسمی صاف با نام شبکه ی سارکوپلاسمی و تعدادی میتوکندری می باشد.

♦️ تارچه یا میوفیبریل: موجود در میون

♦️ سارکومر : واحد انقباضی سلول های ماهیچه ای مخطط

بین دو خط Z

ترتیب یک سارکومر از یک سمت به سمتی دیگر :

خط Z ⬅️ یک نوار روشن ⬅️ یک بخش تیره که در وسط دارای صفحه هنسن است ⬅️ یک نوار روشن ⬅️ خط Z

♦️رشته های پروتئینی : 

پروتئین اکتین : در ساختار رشته های نازک

پروتئین میوزین : در ساختار رشته های ضخیم

نوار روشن : دارای رشته های نازک

خط Z: دارای رشته های نازک

صفحه ی هنسن: دارای رشته های ضخیم

نوارتیره: دارای رشته های نازک و ضخیم

تهیه و تنظیم : شیدا آقاجانی

ویژه سال یازدهم

گفتار2فصل2 زیست دهم

گفتار ۲ فصل ۲ زیست دهم :

حرکات کرمی شکل یک طرفه به سمت انتهای لوله گوارش است بجز هنگام استفراغ که در بخشی از لوله گوارش جهت این حرکات برعکس میشود.

سرعت حرکات کرمی شکل در هنگام استفراغ نسبت به حالت طبیعی بیشتر است

حرکات مواد غذایی در طول لوله گوارش ممتد و پیوسته نیست،(به خاطر وجود بنداره ها)

حرکات قطعه قطعه کننده تا قبل از روده باریک دیده نمیشوند

در حرکات کرمی شکل یک حلقه انقباضی ایجاد میشود اما در حرکات قطعه قطعه کننده چند بخش انقباضی ایجاد میشود

گوارش در دهان⬅مکانیکی(جویدن و آسیاب شدن غذا) و شیمیایی

انواع غدد بزاقی⬅غدد بزرگ(۳جفت)+غدد کوچک ترشح کننده موسین⬅

در مجموع "بیش از ۶ عدد" غدد بزاقی داریم

اندازه غدد بناگوشی از بقیه غدد بزرگتر است

جنس انزیم های بزاقی:پروتئینی⬅با مکانیسم "برون رانی" از یاخته های تشکیل دهنده غدد بزاقی ترشح میشوند

در بلع ارادی ماهیچه های مخطط دهان و زبان به حرکت غذا کمک میکنند ولی در بلع غیرارادی در حلق و ابتدای مری ماهیچه های مخطط به صورت غیرارادی عمل میکنند و در ادامه ی مری تا معده ماهیچه های صاف به صورت غیرارادی عمل میکنند.

تهیه و تنظیم : پریسا ربانی

ویژه سال یازدهم

بنداره های لوله گوارش زیست دهم

گفتار ۲ فصل ۲ زیست دهم:

بنداره های لوله گوارش:

همواره منقبض و بسته اند بجز هنگام عبور مواد(نه فقط غذا)⬅جلوگیری از برگشت محتویات لوله گوارش به بخش قبلی

جهت حرکت غذا در لوله گوارش "یک طرفه" است بجز هنگام استفراغ که بنداره ها برعکس نیز باز میشوند

بنداره ابتدای مری در فاصله بین بلع ها منقبض است تا مانع ورود "هوا" به مری شود

از بین همه ی بنداره های لوله گوارش فقط "بنداره خارجی مخرج" از نوع مخطط و ارادی است و باقی بنداره ها از جنس ماهیچه صاف هستند

حفره درون لوله گوارش جزء محیط داخلی بدن محسوب نمیشود

تهیه و تنظیم : پریسا ربانی

ویژه سال یازدهم

روش های انتقال مواد زیست سال دهم

مبحث : گفتار اول فصل دوم سال دهم

 روش های انتقال مواد:

برای ذرات کوچک:

انتشار ساده⬅انتشار از محیط پرغلظت به کم غلظت/در جهت شیب غلظت/بدون صرف انرژی/مولکول ها بدلیل داشتن انرژی جنبشی منتشر میشوند/نتیجه انتشار:یکسان شدن غلظت در دو طرف غشا/مثال:گاز های تنفسی(O۲ وCO۲)

انتشار تسهیل شده⬅ انتشار از محیط پرغلظت به کم غلظت به کمک "پروتئین های سراسری"/در جهت شیب غلظت/بدون صرف انرژی/مولکول ها بدلیل داشتن انرژی جنبشی منتشر میشوند/نتیجه انتشار:یکسان شدن غلظت در دو طرف غشا/مثال:خروج گلوکز و بیشتر امینواسیدها(نه همه انها) از یاخته های روده و ورود انها به مایع بین یاخته ای 

گذرندگی(اسمز)⬅جابجایی مولکول های "آب خالص" بین دو محلول آبی که بین آنها غشایی با "تراوایی نسبی" وجود دارد/انتشار مولکول های اب از محیط رقیق به محیط غلیظ

هرچه اختلاف غلظت آب بیشتر⬅فشار اسمزی بیشتر⬅سرعت جابجایی آب خالص بیشتر

در اسمز حرکت مولکول های اب میتواند "دو طرفه" باشد ولی برایند این حرکت ها رفتن مولکول های اب از محیط رقیق به غلیظ است

"تقریبا مشابه" بودن فشار اسمزی مایع اطراف یاخته ها با مایع درون یاخته ها مانع ورود بیش از حد آب به درون یاخته و ترکیدن ان میشود

میزان فشار اسمزی در محیط غلیظ بیشتر از محیط رقیق است

انتقال فعال⬅حرکت مواد در خلاف جهت شیب غلظت/عبور مواد به کمک پروتئین های سراسری غشا/با صرف انرژی(ATP)/

مثال:برخی مولکول ها و مواد معدنی مثل سدیم،پتاسیم،کلسیم،آهن

برای ذرات بزرگ:

درون بری(اندوسیتوز)⬅جابجایی مواد به کمک تشکیل کیسه های غشایی/

با صرف انرژی(ATP)/

 مثال:کربوهیدراتها_پروتئینها_مولکول های درست_کیلومیکرون_ویتامینB۱۲ _ترشح بزاق

برون رانی(اگزوسیتوز)⬅ جابجایی مواد به کمک تشکیل کیسه های غشایی/

با صرف انرژی(ATP)/

مثال: کربوهیدراتها_پروتئینها_مولکول های درست_کیلومیکرون_ویتامینB۱۲ _ترشح بزاق

ویژه سال یازدهم

برنامه ریزی درست

از راه های مناسب وکلیدی برای استفاده ی مناسب و صحیح از زمان برنامه ریزی درست وهدفمنده.

یعنی اینکه :

١- برای هر درس در هفته مشخص کنیم که چه میزان وقت میخوایم بذاریم و میزان زمان هر درس رو ، در روزهای مختلف هفته تقسیم کنیم.

٢- برای این برنامه ریزی ، هدف گذاری کنیم. یعنی مشخص کنیم که بعد از یک یا دو هفته باید چه مقدار درس بخونیم یا چه مقدار تست بزنیم.